Filozofia kultury i sztuki I

Kurs stanowi wprowadzenie w filozoficzną interpretację zjawisk kultury i sztuki.

Wiedza
Student posiada pogłębioną wiedzę na temat kulturotwórczej działalności człowieka i rozumie rolę filozoficznej refleksji nad kulturą.
Powiązane efekty kierunkowe:
F1aK_W06
Metody weryfikacji:
Egzamin
Inne:Aktywność na zajęciach.
Inne:Praca pisemna.

Wiedza
Student zna metodologiczną specyfikę filozofii kultury, posiada wiedzę na temat podstawowych jej nurtów w myśli współczesnej oraz historycznie zmiennego wpływu idei filozoficznych na kształt kultury i sztuki.
Powiązane efekty kierunkowe:
F1aK_W01
Metody weryfikacji:
Egzamin
Inne:Aktywność na zajęciach.
Inne:Praca pisemna.

Umiejętności
Student potrafi kompetentnie dyskutować i argumentować na tematy związane z rolą człowieka w sferze kultury i sztuki.
Powiązane efekty kierunkowe:
F1aK_U03
Metody weryfikacji:
Egzamin
Inne:Aktywność na zajęciach.
Inne:Praca pisemna.

Umiejętności
Student potrafi samodzielnie interpretować teksty filozoficzne z zakresu filozofii kultury i dziedzin pokrewnych.
Powiązane efekty kierunkowe:
F1aK_U02
Metody weryfikacji:
Egzamin
Inne:Aktywność na zajęciach.
Inne:Praca pisemna.

Kompetencje społeczne
Student posiada świadomość wiedzy uzyskanej w zakresie filozofii kultury i rozumie potrzebę jej pogłębiania.
Powiązane efekty kierunkowe:
F1aK_K01
Metody weryfikacji:
Egzamin
Inne:Aktywność na zajęciach.
Inne:Praca pisemna.

Kompetencje społeczne
Student ma pogłębioną świadomość bogactwa dziedzictwa kulturowego i rozumie potrzebę jego podtrzymywania, rzetelnego przekazu i rozwoju.
Powiązane efekty kierunkowe:
F1aK_K03
Metody weryfikacji:
Egzamin
Inne:Aktywność na zajęciach.
Inne:Praca pisemna.

Konwersatorium:
Różne sposoby rozumienia i uprawiania filozofii kultury w filozofii europejskiej.

Filozofia kultury jako dziedzina tradycyjnej filozofii klasycznej (realistyczna filozofia kultury).

Filozofia kultury jako odrębna dyscyplina filozoficzna w nurcie neokantowskim.

Filozofia kultury a inne nauki o kulturze.

Główne nurty filozofii kultury.

Neokantyzm i neoheglizm jako najbardziej wpływowe kierunki z filozoficznego punktu widzenia na rozwój filozofii kultury.

Filozofia kultury w ramach neokantyzmu - E.Cassirera teoria form symbolicznych.

Filozofia kultury w ramach tradycji neoheglowskiej - W.Dilthey.

Wartość jako centralne pojęcie w badaniach nad kulturą w neokantyzmie (ontologia wartości, epistemologia wartości, sposób istnienia wartości, stanowiska w teorii wartości: obiektywizm, subiektywizm, autonomizm, heteronomizm, naturalizm, antynaturalizm, racjonalizm, irracjonalizm, kognitywizm, akognitywizm, sceptycyzm, dogmatyzm, relatywizm, absolutyzm, aprioryzm, aposterioryzm).

Realistyczna filozofia kultury. Człowiek jako podmiot kultury. Dziedziny kultury w tradycji: theoria (nauka), praksis (moralność), poiesis (sztuka), religio (religia).  

Filozofia sztuki: w nurcie filozofii klasycznej - metafizyka sztuki (Arystoteles, Tomasz z Akwinu); w tradycji pokartezjańskiej - filozofia sztuki (F.W. Schelling) lub estetyka.

Zależność teorii sztuki od rozumienia natury: "maniczno"-ekspresyjna teoria sztuki, "ejdetyczna" teoria sztuki, prywatywna teoria sztuki. 

Antyesencjalizm -antysztuka.

Geneza estetyki (A.Baumgarten). Wielotorowość estetyki: estetyka subiektywistyczna, estetyka obiektywistyczna, estetyka komplementarna.

Konwersatorium:
elementy wykładu problemowego, pogadanka, dyskusja, opis, praca z książką

Egzamin :
egzamin ustny 50%


Inne Aktywność na zajęciach.:
aktywność na zajęciach 20%


Inne Praca pisemna.:
praca pisemna 30%

egzamin ustny 50%

aktywność na zajęciach 20%

praca pisemna 30%

Podstawowa:
Kiereś H., Człowiek i sztuka. Antropoligiczne wątki problemu sztuki, Lublin 2006.

Kowalczyk S., Filozofia kultury. Próba personalistycznego ujęcia problemu, Lublin 2005.

Krąpiec M.A. U podstaw rozumienia kultury, Lublin 1991.


Uzupełniająca:
Cassirer E., Esej o człowieku. Wstęp do filozofii kultury, przeł. A. Staniewska, Warszawa 1998.

Dilthey W., Pisma estetyczne, przeł. K. Krzemieniowa, Warszawa 1982.

Habermas J., Wyzwalająca moc symbolicznego formowania. Humanistyczne dziedzictwo Ernsta Cassirera i Biblioteka Warburga, w: Od wrażenia zmysłowego do symbolicznego wyrazu, przeł. K. Krzemieniowa, Warszawa 2004.

Kiereś H., Sztuka w kulturze, Lublin 2013.

Kiereś H., Spór o sztukę, Lublin 1996.

Musioł A., Elementy estetyki w Wilhelma Diltheya ujęciu człowieka i kultury, "Kultura i wartości", nr 4 (2012), s. 89-96.

Parszutowicz P., Esej o człowieku (Essay on Man), "Ruch Filozoficzny", t. LXXI (2015) 3, s. 15-29.

Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. 3, Lublin 2002, hasło: estetyka, s. 222-232.

Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. 9, Lublin 2009, hasło: wartości teoria, s. 708-711.

Shusterman R., Świadomość ciała. Dociekania z zakresu somaestetyki, Kraków 2010. 

Stróżewski W., W kręgu wartości, Kraków 1992.

Tatarkiewicz W., Dzieje sześciu pojęć, Warszawa 2011.

Wilkoszewska K. (red.), Wizje i re-wizje. Wielka księga estetyki w Polsce, Kraków 2007.

Żelazny M. Estetyka filozoficzna, Toruń 2009.

Żmijewski A., Drżące ciała. Rozmowy z artystami, Bytom-Kraków 2006.

Wiedza
Student posiada pogłębioną wiedzę na temat kulturotwórczej działalności człowieka i rozumie rolę filozoficznej refleksji nad kulturą.
Powiązane efekty kierunkowe:
F1aK_W06
Metody weryfikacji:
Egzamin
Inne:Aktywność na zajęciach.
Inne:Praca pisemna.

Wiedza
Student zna metodologiczną specyfikę filozofii kultury, posiada wiedzę na temat podstawowych jej nurtów w myśli współczesnej oraz historycznie zmiennego wpływu idei filozoficznych na kształt kultury i sztuki.
Powiązane efekty kierunkowe:
F1aK_W01
Metody weryfikacji:
Egzamin
Inne:Aktywność na zajęciach.
Inne:Praca pisemna.

Umiejętności
Student potrafi kompetentnie dyskutować i argumentować na tematy związane z rolą człowieka w sferze kultury i sztuki.
Powiązane efekty kierunkowe:
F1aK_U03
Metody weryfikacji:
Egzamin
Inne:Aktywność na zajęciach.
Inne:Praca pisemna.

Umiejętności
Student potrafi samodzielnie interpretować teksty filozoficzne z zakresu filozofii kultury i dziedzin pokrewnych.
Powiązane efekty kierunkowe:
F1aK_U02
Metody weryfikacji:
Egzamin
Inne:Aktywność na zajęciach.
Inne:Praca pisemna.

Kompetencje społeczne
Student posiada świadomość wiedzy uzyskanej w zakresie filozofii kultury i rozumie potrzebę jej pogłębiania.
Powiązane efekty kierunkowe:
F1aK_K01
Metody weryfikacji:
Egzamin
Inne:Aktywność na zajęciach.
Inne:Praca pisemna.

Kompetencje społeczne
Student ma pogłębioną świadomość bogactwa dziedzictwa kulturowego i rozumie potrzebę jego podtrzymywania, rzetelnego przekazu i rozwoju.
Powiązane efekty kierunkowe:
F1aK_K03
Metody weryfikacji:
Egzamin
Inne:Aktywność na zajęciach.
Inne:Praca pisemna.

Konwersatorium:
Różne sposoby rozumienia i uprawiania filozofii kultury w filozofii europejskiej.

Filozofia kultury jako dziedzina tradycyjnej filozofii klasycznej (realistyczna filozofia kultury).

Filozofia kultury jako odrębna dyscyplina filozoficzna w nurcie neokantowskim.

Filozofia kultury a inne nauki o kulturze.

Główne nurty filozofii kultury.

Neokantyzm i neoheglizm jako najbardziej wpływowe kierunki z filozoficznego punktu widzenia na rozwój filozofii kultury.

Filozofia kultury w ramach neokantyzmu - E.Cassirera teoria form symbolicznych.

Filozofia kultury w ramach tradycji neoheglowskiej - W.Dilthey.

Wartość jako centralne pojęcie w badaniach nad kulturą w neokantyzmie (ontologia wartości, epistemologia wartości, sposób istnienia wartości, stanowiska w teorii wartości: obiektywizm, subiektywizm, autonomizm, heteronomizm, naturalizm, antynaturalizm, racjonalizm, irracjonalizm, kognitywizm, akognitywizm, sceptycyzm, dogmatyzm, relatywizm, absolutyzm, aprioryzm, aposterioryzm).

Realistyczna filozofia kultury. Człowiek jako podmiot kultury. Dziedziny kultury w tradycji: theoria (nauka), praksis (moralność), poiesis (sztuka), religio (religia).  

Filozofia sztuki: w nurcie filozofii klasycznej - metafizyka sztuki (Arystoteles, Tomasz z Akwinu); w tradycji pokartezjańskiej - filozofia sztuki (F.W. Schelling) lub estetyka.

Zależność teorii sztuki od rozumienia natury: "maniczno"-ekspresyjna teoria sztuki, "ejdetyczna" teoria sztuki, prywatywna teoria sztuki. 

Antyesencjalizm - antysztuka.

Geneza estetyki (A.Baumgarten). Wielotorowość estetyki: estetyka subiektywistyczna, estetyka obiektywistyczna, estetyka komplementarna.

Konwersatorium:
elementy wykładu problemowego, pogadanka, dyskusja, opis, praca z książką, prezentacja multimedialna

Egzamin :
Egzamin ustny 50%


Inne Aktywność na zajęciach.:
aktywność na zajęciach 20%


Inne Praca pisemna.:
praca pisemna 30%

egzamin ustny 50%

aktywność na zajęciach 20%

praca pisemna 30%

Podstawowa:
Kiereś H., Człowiek i sztuka. Antropoligiczne wątki problemu sztuki, Lublin 2006.

Kowalczyk S., Filozofia kultury. Próba personalistycznego ujęcia problemu, Lublin 2005.

Krąpiec M.A. U podstaw rozumienia kultury, Lublin 1991.


Uzupełniająca:
Cassirer E., Esej o człowieku. Wstęp do filozofii kultury, przeł. A. Staniewska, Warszawa 1998.

Dilthey W., Pisma estetyczne, przeł. K. Krzemieniowa, Warszawa 1982.

Habermas J., Wyzwalająca moc symbolicznego formowania. Humanistyczne dziedzictwo Ernsta Cassirera i Biblioteka Warburga, w: Od wrażenia zmysłowego do symbolicznego wyrazu, przeł. K. Krzemieniowa, Warszawa 2004.

Kiereś H., Sztuka w kulturze, Lublin 2013.

Kiereś H., Spór o sztukę, Lublin 1996.

Musioł A., Elementy estetyki w Wilhelma Diltheya ujęciu człowieka i kultury, "Kultura i wartości", nr 4 (2012), s. 89-96.

Parszutowicz P., Esej o człowieku (Essay on Man), "Ruch Filozoficzny", t. LXXI (2015) 3, s. 15-29.

Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. 3, Lublin 2002, hasło: estetyka, s. 222-232.

Powszechna Encyklopedia Filozofii, t. 9, Lublin 2009, hasło: wartości teoria, s. 708-711.

Shusterman R., Świadomość ciała. Dociekania z zakresu somaestetyki, Kraków 2010. 

Stróżewski W., W kręgu wartości, Kraków 1992.

Tatarkiewicz W., Dzieje sześciu pojęć, Warszawa 2011.

Wilkoszewska K. (red.), Wizje i re-wizje. Wielka księga estetyki w Polsce, Kraków 2007.

Żelazny M. Estetyka filozoficzna, Toruń 2009.

Żmijewski A., Drżące ciała. Rozmowy z artystami, Bytom-Kraków 2006.