Religia a polityka

Wiedza
Student posiada wiedzę dotyczącą zjawisk zachodzących we współczesnym świecie ze szczególnym uwzględnieniem zjawisk odnoszących się do polityki publicznej
Powiązane efekty kierunkowe:
K1_W01, K1_W19
Metody weryfikacji:
Inne:Zależne od konkretnego kursu

Umiejętności
Student potrafi analizować zjawiska zachodzące w sferze publicznej
Powiązane efekty kierunkowe:
K1_U01, K1_U13
Metody weryfikacji:
Inne:Zależne od konkretnego kursu

Kompetencje społeczne
Student patrzy krytycznie na zjawiska zachodzące w sferze publicznej
Powiązane efekty kierunkowe:
K1_K01, K1_K10
Metody weryfikacji:
Inne:Zależne od konkretnego kursu

Wykład:
Prezentacja relacji między władzą duchowną i świecką w dziejach Zachodu oraz analiza wzajemnego oddziaływania religii i polityki.

I:

Rzym jako area sacra – pomerium
kolegium pontyfików – PM (fasti consulares) – rex sacrorum – feciales – augures (16) – flamines (15)
– westalki (6)
auspicia – dies fasti aut nefasti
kult cesarza – tetrarchia – genius a osoba fizyczna
polityka religijna Rzymian - reskrypt Trajana – warunkowa tolerancja – test ofiary
judaizm – saduceusze – faryzeusze – esseńczycy – sykariusze
ortopraxia żydowska – mizoxenia – mizantropia (Tacyt)
Wielkie Prześladowania (295-312)

II:

Teokracja bizantyjska
edykt Galeriusza, Konstantyna i Licyniusza
donatyzm i problem lapsi – polityka religijna Konstantyna

arianizm a polityka

prymat – pentarchia
cezaropapizm – Justynian
ikonoklazm

III:
Bizancjum a Zachód łaciński
zasada sukcesji apostolskiej – papież jako vicarius Petri – vicarius Christi
Gelazy I i doktryna dwóch mieczy
Filioque
Schizma Wschodnia
Grzegorz VII i Dictatus Papae – spór o inwestyturę
krucjaty
ostatnia próba pojednania – sobór we Florencji 1439 (Jan VIII Paleolog)

IV:
Państwo Kościelne – Stefan II – Pepin Krótki
Leon III – Karol Wielki – restauracja cesarstwa zachodniego
polityka Karola Wielkiego
Papież czy Cesarz – kanoniści – legiści
hierokraci – dominium – uniwersalna jurysdykcja papieży

V:
koncyliaryzm – Awinion – Schizma Zachodnia
rekonkwista - konkwista – Patronato Real – zakony w Nowym Świecie
pokój augsburski – polityka Karola V – cuius regio eius religio
escuela de Salamanca – problem globalnej jurysdykcji papieskiej
jezuici (1540) – potestas indirecta
Sobór Trydencki
kalwinizm – radykalizm purytański – prawo do buntu
konfesjonalizacja – dekonfesjonalizacja – les politiques

VI:
Oświecenie – rewolucja fr. – zniesienie ślubów zakonnych – Ustawa Cywilna (1790)
kler zaprzysiężony – kler oporny
rewolucja francuska i jej konsekwencje dla Kościoła
konkordat 1801 – potępienie przez Piusa VI – Pius VII a Napoleon
Państwo Kościelne a Restauracja – ultramontanizm
Pius IX – Cuanta cura – Syllabus errorum – dogmat o nieomylności
Bismarck – Kulturkampf

VII:
Leon XIII – Rerum novarum – problem chadecji
Pius X – przysięga antymodernistyczna
polityka Piusa XI – komunizm - nazizm
Kościół a państwo faszystowskie – Układy Laterańskie (1929)
Kościół a wojna domowa w Hiszpanii – konkordat z Hiszpanią Franco (1953)

VIII:

Pius XII i jego polityka
Jan XXIII – aggornamento – Vaticanum II
polityka Pawła VI – iluzje dialogu
kolegializm – eklezjologia prodemokratyczna – liberalny katolicyzm
zmiany w rozumieniu zasady reprezentacji

Wykład:
Wykład ustny, odwołujący się do klasycznych tekstów

Inne Zależne od konkretnego kursu:
brak

Ocena z egzaminu ustnego

Podstawowa:
Literatura:

1.  Hans-Peter Hasenfratz, Religie świata starożytnego a chrześcijaństwo, wyd. WAM, Kraków 2006.
2.   Edward Gibbon, Zmierzch Cesarstwa Rzymskiego, 2 wydania, tom 2, rozdział XV. 3.  Jakob Burckhardt, Czasy
Konstantyna Wielkiego, wyd. PIW, Warszawa 1992, rozdział IX.
4.  Judith Herrin, Bizancjum. Niezwykłe dziedzictwo średniowiecznego imperium, wyd. Rebis, Poznań 2009,  część II,
rozdział 10.
5.  Klaus Schatz, Prymat papieski, wyd. WAM, Kraków 2004, część pierwsza, rozdział V; część trzecia, rozdział II.
6.  Paweł Lisicki, Luter. Ciemna strona rewolucji, wyd. Fronda, Warszawa 2017.
7.  Carl Schmitt, Rzymski katolicyzm i polityczna forma, [w]: C. Schmitt, Teologia polityczna i inne pisma, wyd. Znak,
Kraków 2000.
8. Jan Paweł II, encyklika Centesimus annus.


Uzupełniająca:
brak