Challenges to Democratic Systems

Wiedza
Student possesses knowledge about selected aspects of public life
Powiązane efekty kierunkowe:
K1_W01, K1_W19
Metody weryfikacji:
Inne:Course specific

Umiejętności
Student can analyse events taking place in public sphere and present arguments using English terminology
Powiązane efekty kierunkowe:
K1_U01, K1_U13
Metody weryfikacji:
Inne:Course specific

Kompetencje społeczne
Student is inclined to have a critical view of what is going on in public sphere
Powiązane efekty kierunkowe:
K1_K01, K1_K10
Metody weryfikacji:
Inne:Course specific

Konwersatorium:
Celem zajęć jest wprowadzenie studentów do wybranych
wyzwań i problemów współczesnych systemów
demokratycznych. Zajęcia rozpoczynają się od wyzwań
demokracji przedstawicielskiej, ich rozmaitych alternatyw, z
narzędziami demokracji bezpośredniej na czele, oraz kwestii
podziału władzy. Następnie dyskutowane będą problemy
polaryzacji, tzw. populizmu i wpływu mediów
społecznościowych na kształt debaty publicznej. Pośród
kolejnych tematów analizowanych na zajęciach są problemy
tzw. deficytu demokracji w Unii Europejskiej i - następnie -
roli kultury obywatelskiej i patriotyzmu we współczesnych
pluralistycznych demokracjach. Ostatnie zajęcia będą
poświęcone pytaniu o możliwości systemowego zmierzenia
się z bardziej polaryzującymi konfliktami politycznymi we
współczesnych demokracjach.
1. Ku kryzysowi demokracji przedstawicielskiej? (5 godz.)
W ostatnim czasie wiele się mówiło o kryzysie zaufania
publicznego i demokracji. Przedmiotem dyskusji były
szczególnie możliwości demokracji przedstawicielskiej, a w
związku z tym - także demokracji partyjnej. Jakie są główne
argumenty? Czy krytyka jest uzasadniona? Jeśli tak, to jakie
są możliwości zmierzenia się z tym kryzysem?
2. Demokracja przedstawicielska a demokracja bezpośrednia.
Pozostałe alternatywy? (5 godz.)
Jeśli założyć, że demokracja przedstawicielska jest w
kryzysie, pewne elementy demokracji bezpośredniej mogą
być odpowiedzią. Jakie są argumenty za i jakie przeciw tej
tezie? Jakie rodzaje rozwiązań instytucjonalnych mogą być w
tym względzie zaproponowane? Jak mogą one uzupełnić
czy wręcz zastąpić mechanizmy ustroju
przedstawicielskiego? Czy pomogą wzmocnić demokrację i
zaangażowanie publiczne obywateli? Czy jednak należałoby
poszukiwać bardziej partycypacyjnych, deliberatywnych czy
tzw. płynnych (liquid) form demokracji?

3. Jaki system podziału władz? Demokracja prezydencka a
demokracja parlamentarna (2 godz.)
Jakie są argument za a jakie przeciw zarówno prezydenckiej
jak i parlamentarnej formie demokracji Równowaga
polityczna a skuteczny rząd? Czy obydwa systemy mogą być
łączone? Czy są do zastosowania w każdych warunkach?
Jakie systemy partyjne się z nimi wiążą?

4. Polaryzacja, populizm i media społecznościowe (4 godz.)
Polaryzacja jest uznawana za jedno z największych zagrożeń
współczesnej demokracji, a jako taka często wiązana lub
skorelowana ze wzrostem tzw. populizmu. Czy jednak te dwa
zjawiska się ze sobą pokrywają? Czym jest populizm i jak
używać tej pejoratywnej, a przez to problematycznej kategorii
w sposób naukowo uzasadniony? Czy obydwie tendencje
wiążą się jakoś z rosnącym wpływem mediów
społecznościowych na sposób prowadzenia i przekazywania
debaty publicznej? Czy powinniśmy poszukiwać jakichś
nowych propozycji ustrojowych celem rozwiązania tego
problemu?

5. Problemy wolności słowa i mowy nienawiści w demokracjach
liberalnych (4 godz.)
Czy wolność słowa stanowi warunek demokracji czy raczej
powinno się poszukiwać ograniczeń, których celem byłoby
właśnie uniknięcie jej nadużyć, które - jak się zwykle twierdzi
- mogą podważyć samą demokrację? W właśnie w związku z
tymi kwestiami należy przedyskutować problem tzw. mowy
nienawiści, wraz ze związanymi z tym zagadnieniem
problemami definicyjnymi.

6. Unia Europejska i deficyt demokracji (4 godz.)
Jak integracja europejska wpływa na tradycyjne modele

zwierzchnictwa ludu i demokracji przedstawicielskiej? Czy
UE dostarcza kolejnych - tym razem ponadnarodowych czy
międzyrządowych - kanałów demokracji przedstawicielskiej
czy raczej - wraz z jej bardziej sektorowo-ekonomicznym
rodzajem polityk publicznych oraz bardziej skomplikowanymi
ramami instytucjonalnymi procesu decyzyjnego - prowadzi do
umieszczenia części prawodawstwa poza zakresem
właściwej demokratyczną odpowiedzialności politycznej? Jak
zmierzyć się z wyzwaniem tzw. deficytu demokracji i zbliżyć
UE bardziej do obywateli? Dzięki bardziej federalnej
integracji czy raczej drogą cofnięcia się do powiązań typu
bardziej konfederacyjnego? Czy Europa oczekuje swego tzw.
momentu madisonowskiego czy jednak tego rodzaju
zestawienia są bezzasadne?

7. Patriotyzm, kultura obywatelska i demokracja (4 godz.)
Jakiego modelu obywatelstwa potrzebują współczesne
demokracje? Jak budować model narodu-obywateli w
społeczeństwach spluralizowanych? Czy obecna sytuacja
geopolityczna Polski powinna skłaniać nas do poszukiwania
modelu bardziej zaangażowanego patriotyzmu? Czy
demokracje mogą się skutecznie bronić przed systemami
niedemokratycznymi?

8. Demokracja i mechanizmy rozwiązywania konfliktów.
Podsumowanie (2 godz.)
Czy konflikty grupowe są nieodłącznym elementem
demokracji? Jeśli tak, powinno się poszukiwać narzędzi ich
rozwiązywania? Które z nich wybrać? Jakie konflikty są
najbardziej niebezpieczne? Jaki system najbardziej sprzyja
temu celowi? Jakie są w tym względzie różnice między
różnymi systemami demokratycznymi?
Jakiego modelu obywatelstwa potrzebują współczesne
demokracje? Jak budować model narodu-obywateli w
społeczeństwach spluralizowanych? Czy obecna sytuacja
geopolityczna Polski powinna skłaniać nas do poszukiwania
modelu bardziej zaangażowanego patriotyzmu? Czy
demokracje mogą się skutecznie bronić przed systemami
niedemokratycznymi?
[Wskazówki dotyczące literatury zajęciowej znajdują się w
opisie w języku angielskim]

Konwersatorium:
Analiza tekstu z dyskusją
Dyskusja, dyskuja związana z wykładem
Pogadanka
Wykład konwersatoryjny

Inne Course specific:
Ocena końcowa: OC 01 + OC 02

W przypadku pozytywnej oceny z ustnego egzaminu (OC 1),
studenci przedmiotu mogą podnieść - dodatkowo - ocenę o
połowę lub o stopnień (+0,5 lub 1,0), zależenie od aktywności
na zajęciach (OC 2). W takich przypadkach studenci muszą
uzyskać - odpowiednio - przynajmniej 3 punkty lub 6 punktów
(za bardziej aktywne zaangażowanie przynajniej podczas 3
lub 6 różnych zajęciach).

Obecność na zajęciach jest obowiązkowa. Odrabianie
obecności - drogą kontaktu na dyżurach po opuszczonych
zajęciach.

Ostatna końcowa: OC 01 + OC 02. OC 1 - egzamin ustny - ostateczna ocena z egzaminu będzie ustalona na podstawie średniej arytmentycznej z dwóch odpowiedzi (obydwie odpwieidzi muszą być pozytywne); OC 2 - aktywność na zajęciach (element opcjonalny) - możliwość podniesienia oceny o pół stopnia lub o stopień (plus 0,5 lub 1,0, jednak tylko w wypadku pozytwnej oceny z egzaminu) - zależnie od zakresu aktywności (zgodnie z ustaleniami powyżej).  

Podstawowa:
- S. Tormey, The Contemporary Crisis of Representative Democracy, Papers on Parliament, No. 66, October 2016 (Parliament of Australia https://www.aph.gov.au/About_Parliament/Senate/Powers_practice_n_procedures/pops/Papers_on_Parliament_66/The_Contemporary_Crisis_of_Representative_Democracy
- The Crisis of Democracy - discussion (2018), Center for Independent Studies, Australia https://www.cis.org.au/commentary/video/the-crisis-of-democracy/  

- H. Kundnani, The Future of Democracy in Europe: Technology and the Evolution of Representation, Chatham House, 2020 (Chapter 6. Beyond representative democracy?) https://www.chathamhouse.org/2020/03/future-democracy-europe/6-beyond-representative-democracy
- Direct democracy: participation without populism? Chatham House, 2019 https://www.chathamhouse.org/events/all/members-event/direct-democracy-participation-without-populism (especially from 29:10 onwards)   

- S. Ratnapala, Westminster democracy and the separation of powers: Can the co-exist? Papers on Parliament, August 1995, vol. 26 (Parliament of Australia) https://www.aph.gov.au/senate/~/~/link.aspx?_id=EE3B8E94936A442DA4C4A603798E9AF2&_z=z  

- N. Urbinati, The populist phenomenon, Raisons politiques, vol. 3, 2013, p. 137-154 https://www.cairn.info/revue-raisons-politiques-2013-3-page-137.htm
- On polarization: Yuval Noah Harari and Esther Perel in conversation, Alpine Fellowship, 2022   https://alpinefellowship.com/content [Sharing Ideas - 2022-Freedom]  
- How dangerous is digital media for democracy? Max-Planck-Gesellschaft , November 7, 2022https://theconversation.com/is-the-global-decline-in-democracy-linked-to-social-media-we-combed-through-the-evidence-to-find-out-193841  

- Th. Brown, Freedom of speech: challenges and the role of public, private and civil society sector in upholding rights, UK Parliament, House of Lords Library, 3.12.2021 https://lordslibrary.parliament.uk/freedom-of-speech-challenges-and-the-role-of-public-private-and-civil-society-sectors-in-upholding-rights/
- Freedom of expression must include the licence to offend, Intelligence Squared Debates, 17.10.2006, https://www.intelligencesquaredus.org/debate/freedom-expression-must-include-license-offend/#/ (main arguments)  

- R. Bellamy, A republican Europe of states: Synopsis and introduction to the symposium, (Symposium on Richard Bellamy A Republican Europe od States: Cosmopolitanism, Intergovernmentalism and Democracy in the EU), Critical Review of International Social and Political Philosophy, 2022, vol. 25, Issue 4, pp. 572-576) https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/13698230.2022.2042953?src=recsys  
- Ch. Orsmak, Democracy and legitimacy in the European Union; Will more parliamentarian influence increase the democratic legitimacy and diminish the democratic deficit in the UE? (Summary in English), 2004, Publications, Lund University (summary) https://www.lunduniversity.lu.se/lup/publication/1561037  

- Ukrainians are teaching two lessons in democracy that Americans have forgotten. Analysis by J. Blake, CNN, March 6, 2021, https://edition.cnn.com/2022/03/06/politics/ukraine-democracy-lesson-us-blake-cec/index.html  
- W.A. Galston, In defence of a reasonable patriotism. Report. July 23, 2018 https://www.brookings.edu/research/in-defense-of-a-reasonable-patriotism/

- Democracy and deep-rooted conflict: The international Idea handbook on democracy and deep-rooted conflict: opinions for negotiations (International Institute for Democracy and Electoral Assistance), 2001 (overview) https://www.idea.int/sites/default/files/publications/chapters/democracy-and-deep-rooted-conflict/democracy-and-deep-rooted-conflict-summary.pdf (fragments)

*If the sources mentioned above are inaccessible, some new alternative references will be reccommended.


Uzupełniająca:
- M. Van Wessel, Citizens and problems of representative democracy: About knowing what democracy you want and not getting it, Paper for PSA 2009 Conference, Manchester https://edepot.wur.nl/11680  (fragments)  
- T.W.G. van der Meer, Political trust and the "crisis of democracy" [Oxford Research Encyclopedias, Politics - oxfordre] https://oxfordre.com/politics/politics/view/10.1093/acrefore/9780190228637.001.0001/acrefore-9780190228637-e-77 (fragments)  
- P. Ignazi, The four knights of intra-party democracy: a rescue for party delegitimation,  Party Politics, 2020, vol. 26, pp. 9-20 https://journals.sagepub.com/doi/pdf/10.1177/1354068818754599 (fragments)  

- S. Geissbühler, Does direct democracy really work? A review of the empirical evidence from Switzerland, Przegląd Politologiczny, 19(4), s. 87–97 https://pressto.amu.edu.pl http://cejsh.icm.edu.pl/cejsh/element/bwmeta1.element.ojs-doi-10_14746_pp_2014_19_4_6 (fragments)  
- A. Nijeboer, Liquid democracy versus direct democracy, www.democracy-international.org, 2013  
https://www.democracy-international.org/sites/default/files/PDF/Publications/2013-05-01_liquidanddirectdemocracy.pdf (fragments)  
- C. Chwalisz, [Chapter 6] Reimagining of democratic institutions. Why and how to imbed deliberation, in Innovative Citizen Participation and New Democratic Institutions: Catching the Deliberative Wave, OECD, 2020 https://www.oecd-ilibrary.org/sites/056573fa-en/index.html?itemId=/content/component/056573fa-en (fragments)  

- J.J. Linz, Democracy: Presidential or parliamentary. Does it make a difference? 1985  
https://pdf.usaid.gov/pdf_docs/PNABJ524.pdf (fragments)  

- F.C. Bertoa, J. Rama, Polarization: What do we know and what can we do about it? Frontiers in Political Science, vol. 3, 2021  https://www.frontiersin.org/articles/10.3389/fpos.2021.687695/full  (fragments)  
- R. Hogg, Rethinking populism and its threats and possibilities, Archiwum Kryminoligii/Archives of Criminology, 2022, no.44  https://ak.inp.pan.pl/index.php/ak/article/view/2200 (fragments)  

- J.W. Howard, Free speech and hate speech, Annual Review of Political Science, 2019, vol. 22, pp. 93-109 https://www.annualreviews.org/doi/10.1146/annurev-polisci-051517-012343 (fragments)  
- J. Moses, Hate speech: Competing rights to freedom of expression, Auckland University Law Review, 1996, 8 (1)  http://www.austlii.edu.au/nz/journals/AukULawRw/1996/10.pdf

- L.M. Skillen, Between federation and confederation: the EU's “accountability deficit” as the result of structural hybridity, IFF Working Paper Online, 2017, no. 20 https://www.unifr.ch/federalism/en/assets/public/files/Working%20Paper%20online/20_Laura%20M.%20Skillen.pdf (fragments)  
- C.E. Pavel, The European Union and diminished state sovereignty, Critical Review of International Social and Political Philosophy, 2022, vol. 25, Issue 4, pp. 596-603, https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/13698230.2022.2042956  

- E. Dikici, Nationalism is dead, long live nationalism! In pursuit of pluralistic nationalism: A critical overview, 2021, vol. 22, issue 1 https://journals.sagepub.com/doi/full/10.1177/14687968211063694 (fragments)  
- S.R. Ben-Porath, Civic virtue out of necessity: Patriotism and democratic education? 2007, retrieved from https://repository.upenn.edu/gse_pubs/161 (fragments)  

*If the sources mentioned above are inaccessible, some new alternative references will be reccommended.